مهمترین درس کتاب روانشناسی پول
25 آگوست 2022اسطوره ددالوس و ایکاروس
30 آگوست 2022
نگاهی به کتاب والدن اثر هنری دیوید تورو
اگر روزی روزگاری تصمیم گرفتید مدتی را در طبیعت و دور از شهر زندگی کنید یکی از بهترین کتابهایی که می توانید با خودتان ببرید کتابی است به نام والدن یا زندگی در جنگل از فیلسوف و متفکر بزرگ آمریکایی به نام هنری دیوید تورو.
باورش سخت است که این تجربه عمیق و تاثیر گذار را یک جوان بیست و هشت ساله ثبت کرده باشد. تورو مانند یک متفکر بزرگ آمریکایی دیگر ، یعنی رالف والدو امرسون همزمان طبیعت گرا Naturalist و تعالی گرا Transcendentalist بود.
از دید طبیعت گرایی، تورو معتقد بود عناصر جهان زنده با نوعی در هم تنیدگی بسیار پیچیده ولی خاموش و بیادعا، به تعادل و ثبات هم کمک می کنند. از این نظر تورو کسی بود که تولد دانش بومشناسی یا اکولوژی و تاریخ طبیعی را پیشبینی و در آن مشارکت کرد.
معتقد بود باید این نظم پیچیده را ابتدا مشاهده و عمیقا درک کنیم به جای اینکه فوری بخواهیم استخراجش کنیم و تغییرش دهیم. اگر کسی طبیعت را جدی مطالعه کرده باشد، آن را چیزی بیش از توده مواد بیجان برای مصرف و فروش می بیند و برای حس کردن این امر نیازی به جادو و خرافات نیست. در واقع بالاترین دریافت علم این است که بتوانیم با درک پیچیدگی به یک سادگی آگاهانه برسیم.
تورو دو سال تمام تنها در ساحل دریاچه ای بنام والدن در کلبه کوچک جنگلی که خودش ساخته بود زندگی کرد و کتابش را نوشت. در این مدت به این نتیجه رسید که با زندگی حداقلی یا مینیمالیستی میشود از هدر رفتن تنها ثروت واقعی زندگی یعنی وقت جلوگیری کرد و زمان را به فهمیدن و هماهنگ شدن با طبیعت گذراند.
یک نتیجه منطقی اندیشه تورو این بود که باید بصورت فعال در برابر وسوسه وارد شدن در بازیهای اجتماعی مقاومت کرد. دور باطلی که باعث میشود مجبور شوی بیشتر بخواهی بیشتر کار کنی، طبیعت بیشتری را نابود کنی و وقت بیشتری را از دست بدهی.
نظرات تورو درباره مقاومت بدون خشونت در تاریخ الهام بخش کسانی مثل مهاتما گاندی، مارتین لوتر کینگ و لئو تولستوی شد.
برای آدم سوال میشود با آن همه وقت در آن کلبه جنگلی چکار می کرده؟ چه کتابی با خودش برده بوده است؟ تورو در کتابش مینویسد گلستان سعدی می خوانم و این حکایت را از گلستان عینا نقل میکند:
«حکیمی را پرسیدند: چندین درخت نامور که خدای عز و جل آفریده است و برومند، هیچ یک را آزاد نخواندهاند مگر سرو را که ثمرهای ندارد، در این چه حکمت است؟
گفت: هر درختی را ثمرهای معین است که به وقتی معلوم به وجود آن تازه آید و گاهی به عدم آن پژمرده شود و سرو را هیچ از این نیست و همه وقتی خوش است و این است صفت آزادگان.
بر آنچه می گذرد دل منه که دجله بسی
پس از خلیفه بخواهد گذشت در بغداد
گرت ز دست برآید چو نخل باش کریم
ورت ز دست نیاید چو سرو باش آزاد
در این نقل قول ، تورو با تاکید بسیار واژه «آزاد» را به صورت اصلی فارسی و بدون ترجمه میآورد. در این زمانه آدم از خودش میپرسد تاریخ چه مسیری پیدا میکرد اگر افراد بیشتری سبک زندگی این فیلسوف را انتخاب میکردند و از طبیعت به تعالی میرسیدند.
دکتر ایمان فانی
5 دیدگاه
درود
بسیار عالی و تشویق کننده
حتما نسخه ای از اون رو خواهم خرید تا در سفر طولانی بعدی از روی فرصت و با آرامش بخونم
سپاس از معرفی
بی نظیر بود…
سلام. لذت بردم.
با تشکر از زحمات جناب دکتر فانی ..اگه امکانش هست درمورد کتاب والدن 2 هم که اثر دومین روانشناس برجسته ی تاریخ روانشناسی یعنی بی اف اسکینر هستش پادکستی تهیه بفرمایید . چون که با صدا و توضیحات جنابعالی شنیدن داره ..اگر اشتباه نکنم والدن 2 به نوعی آنتی تزی هستش برای کتاب والدن .توضیحات کامل تر از زبان شما
نگاه او به سعدی!
“… تنها اندیشه ی والا، انسان های هم کیش را به هم پیوند می دهد. همواره چند عنصر کم اهمیت است که باعث تفاوت میان فرقه ها می شود. از ورای وسیع ترین گرداب های زمان، با نشانه های قطعی، اندیشه، اندیشه را باز می شناسد. مثلا من می دانم که در گذشته، سعدی چون من می اندیشیده است، وی به واسطهی همسانی اندیشه در من بقا یافته است. اختلاف ذرات ما چه اهمیتی دارد؟ سعدی نسبت به من از یکدلی و فردیت بیشتری برخوردار نبوده است. خویشتن وی از آنچه که در حال حاضر دراندیشه ی من به صورت عریان عرضه می شود ژرف تر، مهم تر و مقدس تر نبوده است … با همدلی با سعدی، با او همانند می شوم. اندیشه اش نمونه ای است که از او دارم، پاره ای از دل اوست که سبب میشود دیگر اهمیتی نداشته باشد استخوانهای این اندیشمند کجا آرمیده باشند، بلکه این تملک [اندیشه] است که فردی همتای او را پدید می آورد. انسانی که درمیان نسل آینده شهرت می یابد، تفاوتاش با آن نسل آن قدر اهمیت ندارد که ابقای وی، تمایز وی از دیگران در یک جهان. من فکر میکنم میتوانم با فطرت انسانی بزرگ از گذشته همسان شوم، شاید بتوان گفت همانچندان که او با خودش همسان است. …” : (صص 76 ، اندیشه ی عدم خشونت، رامین جهانبگلو،ترجمه ی محمد رضا پارسایار، تهران،نشر نی، 1378).
متن روزآمدِ کتاب نافرمانی مدنی ثورو (۱۳۷۸)، با ترجمهی این قلم را میتوانید از نشر قطره بخرید یا از این آدرس در تلگرام بگیرید:
@ghkesh