چرا زوجین کفر هم را در می‌آورند؟

چرا در زندگی مشترک گاه رفتارهای به ظاهر بی ضرر و کوچک کفر زوجین را در می‌آورد؟ این ویدیوی مدرسه زندگی آلن دوباتن به دلیل این پدیده می‌پردازد.

لینک مطلب در موسسه مدرسه زندگی THE SCHOOL OF LIFE

وبسایت مدرسه زندگی THE SCHOOL OF LIFE

عشّاقی که مدّتی با هم بوده‌­اند، تقریباً همیشه از چیزهایی کفرشان در می‌­آید که ظاهراً خیلی جزئی هستند: فردی که از جنبه­‌های دیگر منطقی است، ممکن است حسّاسیتهای شدیدی داشته باشد به عادتهای بی اهمیّت همسرش به طوری که وقتی به آنها بر می‌خورد ناگهان اعصابش به هم می‌ریزد:

 شاید سبزیها را خیلی با ضرب خرد می‌کنند، یا کمربند ایمنی را تا ماشین راه نیفتد نمی‌بندند، یا حروف «ر» و «د» را عین هم می‌نویسند، یا خمیردندان را از کمرش فشار می‌دهند نه از ته، یا در مورد حس غم از واژه­‌های «خراب» و «داغان» استفاده می‌کنند، یا کشوها را درست نمی‌بندند، یا وقتی آب می‌خورند، تمامش نمی‌کنند و باقی­مانده­‌اش را می‌ریزند داخل ظرفشویی.

واکنش ما به این چیزها بدجوری عجیب و غریب به نظر می‌­آید: حسابی به هم می‌ریزیم و بی‌ادب یا حتّی دیوانه می‌شویم. مواقعی که آرام‌تریم از خودمان می‌پرسیم چرا چیزهای به این کوچکی این‌طور ما را عصبی می‌کنند؟

به جای اینکه بگوییم کارمان ابلهانه است -هر چند که همه به نوعی ابله هستیم- باید وقت و فکر صرف کنیم در مورد دلیل این دلخوری­ها…

مسائل کوچک آزارنده همیشه نماد چیزی بزرگ‌تر و مهم‌ترند که در پشت صحنۀ رابطه جریان دارد. متأسّفانه دست گذاشتن روی اصل موضوع همیشه ساده نیست، برای همین نمی‌شود مشکل را با آرامش و دقّت توضیح داد.

جالب است که در مورد نمادها، وقتی به زندگی خودمان ربط ندارند، خیلی سخاوتمندیم، مخصوصاً دربارۀ هنر: در دانشگاه مقاله می‌نویسیم راجع به اینکه فلان گل برای «ون­گوک» چه معنایی داشته یا رنگ آبی چرا برای پیکاسو مهم بوده است. با این هنرمندان دست و دلبازیم. اگر دربارۀ چیزهای کوچک وسواس نشان بدهند، احمق فرضشان نمی‌کنیم. خیالپردازی می‌کنیم دربارۀ این­که منظورشان چه بوده است. از این رویکردِ صبورانه و پژوهش‌مدار باید درس گرفت. باید برای جزئیات زندگی عاطفی خودمان همان کاری را بکنیم که مورّخانِ هنر در مورد جزئیات تابلوها می‌کنند:

از خرد کردن سبزیها با ضرب، ما نگران خراب شدن «تختۀ سبزی خرد کنی» نیستیم. می‌توان آن تخته را سالی یک‌بار عوض کرد. ولی در آن خشونتی که همسرمان با تخته به خرج می‌دهد، انگار خصلتی آزاردهنده‌تر در همسرمان می‌بینیم: نوعی بی‌ظرافتی یا عدم خویشتنداری. ما نگران این جنبه از وجودشان در ارتباط با «خودمان» هستیم نه در ارتباط با همۀ مسائل دنیا. ترس واقعی از این است که به «ما» زخم بزنند. نگران تخته نیستیم، نگران خودمانیم.

در مورد کمربند، موضوع اصلی شاید جنگ قدرت باشد: در بچگی یادمان داده‌­اند که قبل از روشن کردن ماشین کمربند را ببندیم. ما اطاعت کردیم. کار درست را کردیم. پس چرا این آدم فکر می‌کند فراتر از قانون است؟ قضیه از چه قرار است که او از خودراضی است و تافتۀ جدا بافته؟ موضوع جزئی کمربند، عاملی می‌شود برای نگرانی‌­ای بزرگ و قابل تأمل: همسر من کِی قرار است از اشتباه کردن بترسد و با این ترس در دیگران همدلی کند؟ کِی می‌خواهد دست بردارد از این حسِ بالاتر از قانون بودن؟

مسائل مهم و مشابه همه‌جا در پس صحنه هستند: قضیۀ آن چند قطره آب ته لیوان که دور ریخته می‌شود، اسراف نیست. در کلّ عمر شاید به‌اندازۀ یک وان حمام بشود یا نشود. مسئله ترس از این است که با ما همین رفتار را بکند: بعد از اینکه بهترین سالهای عمر را از ما گرفت، دورمان بیندازد.

در مورد دست‌خط، آن نوشتۀ روی میز آشپزخانه در صبح جمعه که می‌گوید «رفتم نان بخرم» اما انگار نوشته «رفتم جان بخرم»، ما واقعاً در درک معنایش مشکل نداریم. از این ناراحتیم که همسرمان نگران ایجاد سوءتفاهم نیست؛ اینکه وقت نمی‌گذارد تا منظورش را شفّاف و روشن کند. ما در این یاداشت یک عمر سوءتفاهم و تنهایی می‌بینیم.

پس، حق داریم نگران شویم. مشکل در شیوۀ برخورد با این نگرانی است. در بهترین حالت فحش نمی‌دهیم، حسّاس هم نمی‌شویم. با حوصله نگرانی‌مان را از ظاهر قضیه به اصل و عمق آن نماد تغییر جهت می‌دهیم. این کار را با دقّت و همدلی و شاید کمی طنز انجام می‌دهیم.

وقتی مسائل اصلی رابطه حل و فصل شوند، زندگی با آن مسائل جزئیِ آزارنده، سخت نیست، چون به احتمال زیاد همسر ما به نگرانی‌های ما بی‌­اعتنا نیست. وقتی این نمادها رمزگشایی شوند، عشق مجال پیدا می‌کند دوجانبه، صلح‌آمیز و اطمینان‌بخش شود.

ترجمه: دکتر ایمان فانی

چرا نق می‌زنیم و چه انتخاب دیگری داریم؟