آزمونی برای والدین
آزمونی برای والدین
15 اکتبر 2020
مرزهای نو، صد سال پس از سایکس پیکو 1
سایکس پیکو بخش اول
30 اکتبر 2020
آزمونی برای والدین
آزمونی برای والدین
15 اکتبر 2020
مرزهای نو، صد سال پس از سایکس پیکو 1
سایکس پیکو بخش اول
30 اکتبر 2020

چرا خواب می بینیم؟

این ویدیو به نظریات و فرضیات علمی در مورد منشا و علت خواب دیدن می پردازد و این سوال را می‌پرسد که چرا خواب می‌بینیم؟

در هزاره سوم پیش از میلاد، شاهان بین النهرین خوابهایشان را روی الواحی از موم ثبت و‌تفسیر می کردند. هزار سال بعد، مصریان باستان کتابی به نام کتاب رویاها نوشتند، و بیش از صد خواب شایع و تفسیرشان را فهرست کردند و از آن زمان تا الان ما جستجو برای جواب این سوال را رها نکردیم که چرا خواب می‌بینیم؛ پس از انبوهی تحقیقات علمی، پیشرفت فناوری و سماجت و مداومت، ما هنوز جواب دقیقی نداریم ولی تعدادی نظریه جالب داریم؛

نظریه اول: خواب می بینیم تا آرزوهایمان را محقق کنیم.

در اوایل قرن بیستم زیگموند فروید گفت که همه خوابهای ما از جمله کابوسها مجموعه ای از تصاویر متشکل از هوشیاری زندگی روزمره هستند و البته معانی سمبولیک و نمادین هم دارند که به تحقق خواسته‌های ناخودآگاه ما بر می گردد؛ فروید گفت هر چیزی که بعد از بیدار شدن از خواب یادمان می‌آید، تصویر نمادینی است از افکار ابتدایی و ناخودآگاهمان، نیازها و غرایزمان. باور داشت که با تحلیل قسمتهایی از خواب که یادمان می‌آید، می‌توان ذهن ناخودآگاه را برای ذهن خودآگاه آشکار کرد و توضیح داد و مشکلات روانشناختی ای که از سرکوب ناخودآگاه بوجود می‌آید را می‌شود بررسی و حل کرد.

نظریه دوم: خواب می بینیم تا به یاد بیاوریم.

برای افزایش کارایی در وظایف ذهنی خاص، خواب مفید است ولی رویا دیدن در حین خواب از آن هم بهتر است. در  سال ۲۰۱۰ دانشمندان فهمیدند که افراد مورد آزمون خیلی بهتر می توانند از یک هزار توی سه بعدی رد بشوند، اگر که قبلش چرت بزنند و خواب آن مارپیچ را ببینند. در واقع این افراد تا ده برابر بهتر از کسانی بودند که فقط به رد شدن از مارپیچ فکر کرده بودند یا خوابیده بودند ولی رویای هزار تو را ندیده بودند. دانشمندان فکر می کنند که تعدادی از روندهای حافظه فقط وقتی می توانند اتفاق بیافتند که ما خواب باشیم و خوابهای ما نشانه‌ای هستند که این روندها دارند اتفاق می افتند.

نظریه سوم: خواب می بینیم تا فراموش کنیم.

تقریبا ده هزار تریلیون ارتباط نورونی در ساختار مغز ما وجود دارد و اینها با هر فکری که می کنید و هر کاری که انجام می دهید ایجاد می شوند. یک نظریه عصبی زیست شناختی در ۱۹۸۳ که به آن یادگیری معکوس، می گویند بیان می کند در حین خواب و به ویژه در طول دوره خواب رم، REM، قشر مغز این ارتباطات نورونی را مورد بازنگری قرار می دهد، و موارد غیر ضروری را حذف می کند. بدون این روند خاطره زدایی، که طی آن شما خواب می بینیند، مغز پر از دیتا و ارتباطات بی مصرف می شود و افکار مزاحم و انگلی روند ضروری اندیشه را مختل می کنند، و شما در بیداری به اندیشه شفاف نیاز دارید.

نظریه چهارم: خواب می بینیم چون مغز نباید از کار بایستد.
نظریه فعالیت مداوم، می گوید رویاها از نیاز مغز شما برای خلق و تثبیت خاطره دراز مدت بوجود می‌آیند. چون مغز به این شکل می تواند درست کار کند. بنابراین وقتی محرکهای محیطی از  حدی کمتر می شوند، مثلا وقتی که می خوابید، مغز بطور خودکار شروع می کند به داده سازی با استفاده از خزانه خاطرات. این داده سازی را شما به شکل افکار و تجربیات در رویاها حس می کنید. به بیان دیگر رویاهای شما یک نوع اسکرین سیور تصادفی هستند که مغز روشن می کند، چون قرار نیست مغز شات داون بشود و کامل خاموش کند.
نظریه پنجم: خواب می بینیم تا تمرین کنیم.
رویاهایی که شرایط خطرناک و تهدید آمیز  در آنها باشد، خیلی زیادند.  و نظریه تمرین غرایز ابتدایی می گوید اهمیت محتوای یک رویا از روی هدفش مشخص می شود چه این خواب تعقیب و آزار در جنگل در شب توسط خرس باشد، یا خلاص شدن از دست یک نینجا در یک کوچه تاریک، این رویاها کمک می کنند غرایز جنگ و گریز را تمرین کنید. و این مهارتها را تر و تازه و قابل اتکا نگه دارید، چه بسا روزی در زندگی لازمتان بشود ولی لازم نیست رویا ناخوشایند باشد، مثلا، رویای همسایه جذابتان، شاید به تمرین دادن غریزه تولید مثل شما منجر بشود.
نظریه ششم: رویا می بینیم تا زخمها را درمان کنیم.
واسطه‌های شیمیایی درون مغز، در مرحله آر ای ام یا رم ، خیلی کمتر فعال هستند، حتی در خوابهایی با تجربیات بد و مهیب و این باعث شده بعضی از محققان بگویند که یک هدف خواب، این است که زهر تجربیات دردناک را بگیرد و فرصت شفای روانشناختی ایجاد کند.  مرور وقایع آسیب رسان توام با استرس ذهنی کمتر، شاید به شما چشم انداز شفاف تری بدهد،‌ و توانایی شما را برای تجزیه تحلیل آسیبها به شکل سالم و مفید، بیشتر کند. افراد با اختلالات خلقی واختلال استرس پس از آسیب، PTSD اغلب مشکل خواب دارند و این باعث شده بعضی دانشمندان باور داشته باشند خواب ندیدن یکی از عوامل بیماری این افراد است.
نظریه هفتم: خواب می بینیم تا مشکلات را حل کنیم

در نبود محدودیتهای واقعیت و قوانین متعارف منطق، ذهن شما در خواب می تواند سناریوهای نامحدودی خلق کند و‌به شما کمک کند مسائل را درک کنید و راه حل هایی بسازید که در بیداری در نظر نمی گیرید. جان اشتاین بک به این ایده گفت؛ کمیته خواب

تحقیقات، اثر خواب را در حل مساله نشان داده اند. اینطوری شد که شیمیدان معروف، آگوست ککوله، ساختار حلقوی مولکول بنزن را کشف کرد. به این خاطر است که گاهی، بهترین راه حل یک مساله این است که «رویش چرت بزنیم.» اینها فقط بعضی از نظریات مهمتر بودند. هر چه فناوری توانایی ما را برای درک مغز، توسعه می‌دهد، احتمالش هست که یک روز ما علت قطعی خواب دیدن را کشف کنیم ولی تا آن موقع باید همچنان باید خوابش را ببینیم.

ترجمه: دکتر ایمان فانی

منبع:

کانال آموزشی تد

TED-Ed

2 دیدگاه

  1. فریده گفت:

    ممنون از برنامه های خوبتون هم با صدای خوب دکتر فانی هم لذت بخش و هم آموزنده است

  2. فریده گفت:

    عالی و آموزنده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

error: Content is protected !!