تاریخ پادزهر اخبار
جولای 6, 2019هوش عاطفی چیست
جولای 13, 2019
زیبایی هنر و معماری، سلیقهای یا عینی
پیش از این در ویدیویی از مدرسۀ زندگی آلن دوباتن به معیارهای یک شهر زیبا از دیدگاه معماری و طراحی فضاهای شهری پرداختیم. بررسی کردیم که سلیقهای، ذهنی و بسته به شخص پنداشتن معیارهای شهرسازی میتواند به سردرگمی و باز شدن راه برای بیمسئولیتی در طراحی شهری بینجامد. این ویدیو از دیدی کلیتر به این موضوع میپردازد که آیا اساساً هنر هیچگونه خط کش و معیاری ندارد و مطلقاً هر چیزی رواست؟
ویدیوی مرتبط:
وقتی دربارۀ هنر و معماری خوب اختلاف نظر جدی پیش میآید، همیشه یک نفر پیدا میشود که دوست دارد زود بحث را پایان دهد با گفتن اینکه زیبایی باید در نگاه تو باشد. از آن حرفهایی است که همه را ساکت میکند. وقتی که این را میگویند هر چیز دیگری اضافه کنیم پُرگویی و بیادبانه به نظر میآید. ولی در واقعیت، این فکر که زیبایی ذهنی و بسته به شخص باشد مشکلساز، نادرست و اساساً خطرناک است.
اولاً هیچ کس این را قبول ندارد. همۀ ما میدانیم که بعضی چیزها از چیزهای دیگر زشتترند. از آمار توریسم میتوان گفت جاهای خاصی به نظر میلیونها نفر از جاهای دیگر قشنگترند. اگر میشود در سیاست به ارادۀ اکثریت احترام گذاشت، در زیباییشناسی هم باید بشود. حتی با وجود ابهام هم میتوان به نتیجهای رسید؛ با منطق دقیق و شکیبایی در مباحثه. هر چه باشد این کاری است که دربارۀ بقیۀ مسائل مهم میکنیم. مثلاً مدیریت اقتصاد یا ارزشیابی بیمارستانها یا مقایسۀ دو رستوران. ممکن است به نتیجهای اثباتشده از دید علمی نرسیم، ولی توافق غیرعلمی را هم میتوان پذیرفت.
برای توافق دربارۀ اهمیت خانواده یا توافق دربارۀ هوش شکسپیر، یا زیبایی کوهستان آلپ به شواهد آزمایشگاهی نیاز نیست. پس چرا اصرار داریم زیبایی در هنر و معماری موضوعی است که نمیشود دربارهاش عقاید شفاف داشت؟ پاسخش خباثتی را آشکار میکند. کسانی که شک ما دربارۀ زیبایی در معماری را دوست دارند، به طور خاص گروه بسازوبفروشها هستند. به نفع آنهاست در جامعهای کار کنند که اعتمادبهنفس قضاوت دربارۀ مفهوم زشتی و زیبایی چیزها را ندارد. اگر چیزی به نام معیار عینی و واقعی زیبایی وجود نداشته باشد، دیگر میتوانند هر کاری دلشان خواست با شهرها و منظرههایش بکنند. اینطوری ارزانتر درمیآید.
نباید بگذاریم چند شک فلسفی دربارۀ زیبایی، مثلاً دربارۀ شکیل بودن این یا آن صندلی، جهت یک بحث کلیتر را منحرف کند و ما را به این نتیجۀ خطرناک برساند که زیبایی کلاً نسبی است. باید آشکارا و عاقلانه به چیزهایی وفادار بمانیم که اکثرمان معتقدیم زیباترند. در این صورت ازمان سوء استفاده نمیشود و محکوم نمیشویم به زندگی در محیطهای زشتی که به طرز دردناکی معمول و شایع شدهاند.
ترجمه: دکتر ایمان فانی
ویراستار: الهام نوبخت
