ژوزف کمپل و نظریه اَبَرداستان یا اسطوره مادر
دسامبر 18, 2018وقت ازدواج
دسامبر 18, 2018
نبوغ چیست؟
نبوغ چیست و نابغه چطور آدمی است؟ نوابغ چه شباهتی با کودکان دارند؟ آیا همه می توانند نابغه باشند؟ این ویدیو از مدرسه زندگی آلن دوباتن پاسخی است به سوالهایی از این دست.
خیلی دربارۀ نبوغ می‌شنویم. یاد گرفته‌ایم که ذهن عجیب و حیرت‌انگیز نوابغی مثل اینشتن، تولستوی و پیکاسو را تحسین کنیم. ولی اینکه نبوغ چیست، مبهم باقی مانده است.
نبوغ کلمۀ رمزی است برای کارهای ستودنی ولی زیادی خارق‌العاده وغیر قابل درک.
از ما می‌خواهند با احترام و شگفتی به دستاورد نوابغ نگاه کنیم، و در عین‌حال حس می‌کنیم طرز فکرشان نیمه‌جادویی است و اسرارآمیزتر از آن است که ما هرگز بتوانیم بفهمیم چطور به آن ایده‌ها رسیده‌اند.
ولی دیدگاه اساساً متفاوتی هم هست که این گفتۀ سرشار از آگاهیِ نابغۀ آمریکایی قرن نوزدهم، «رالف والدو اِمِرسون»، پیشنهاد می‌کند:
«در ذهن نوابغ، ما افکار نادیده انگاشتۀ خودمان را باز می‌یابیم.»
این به ما می‌گوید که نوابغ افکاری متفاوت با بقیّۀ ما ندارند، فقط فکرهایشان را بیشتر جدّی می‌گیرند. ما هم اغلب نسخه‌های پرتردید و سرسری از آن افکار داشته‌ایم، برای همین هم هست که تحت‌تأثیر کارهایشان قرار می‌گیریم. چیزی که ارائه می‌دهند، البتّه اثرگذار و عجیب است ولی وقتی آشکار شود، منطقی و سهل و ممتنع است.
آنها به افکارِ از قبل آشنا، نظمِ قوی و شفّافیت می‌دهند؛ ایده‌هایی که شاید ما هم سالها در ذهن چرخانده‌ایم، بدون اینکه هیچ‌وقت درست و حسابی، جمع و جورشان کرده باشیم.
از این جهت می‌شود نبوغ را توجّه دقیق‌تر به افکار و احساسات و شجاعت و سرسختی برای پیگیری‌شان تعریف کرد، حتّی وقتی که هنوز مصداق و نظیری در دنیای واقعی ندارند. علّت اینکه ما خیلی از فکرهایمان را جدّی نمی‌گیریم، اضطراب است. ما آینده‌دارترین ایده‌هامان را می‌کُشیم، از ترس اینکه به نظر خودمان و دیگران عجیب بیایند. برای همین است که بچه‌ها به سهم خودشان از بزرگسالانِ متوسّط جالب‌ترند. آنها هنوز متخصّص سانسور فکری و گفتاری نشده‌اند.
ولی آنجایی که ما می‌ترسیم و بحث را می‌بندیم، درست همان‌جایی است که به اصطلاح نوابغ به رخدادهای ذهنی‌شان دقیق می‌شوند. تصویر ما از نبوغ، وقتی به چیزهای عجیب و غریب و ورای قدرتمان ربطش می‌دهیم، غلط است. داستان خیلی جالب‌تر از اینهاست. اگر به جریان افکار در آگاهی دقیق شویم، همه می‌توانیم نابغه باشیم. همۀ ما ذهنهای مشابه و خیلی توانایی داریم. فرق نوابغ در این است که تمایل قوی‌تری به مطالعۀ درست ذهنهایشان دارند.
ترجمه: دکتر ایمان فانی
