اسارت در روابط سمی و با فرد خودشیفته

این ویدیو از مدرسه زندگی آلن دوباتن درباره روابط سمی و پرچالش با فرد خودشیفته و مشکلات مرتبط با آن صحبت می کند.

لینک مطلب در موسسه مدرسه زندگی THE SCHOOL OF LIFE

وبسایت مدرسه زندگی THE SCHOOL OF LIFE

ثبت نام وبینار «خودشیفتگی و مدیریت روابط با فرد خودشیفته سمی»:

https://eseminar.tv/wb21588

جدا شدن از تیپ شخصیتی‌ای که در این فیلم توضیح داده می‌شود، سخت‌ترین کار دنیاست. رابطه با این آدمها معمولا اینطور آغاز می‌شود: این آدم برای شما بشدت جذاب است؛ شاید از نظر جسمی، و شخصیتش هم مجاب کننده است. شما تحسینش می کنید و از جهاتی خیلی  با او همدردی دارید. شاید نکته‌ای در گذشته‌اش برای شما جالب است یا تحت تاثیر قرارتان می‌دهد. اصلا نمی‌خواهید رابطه بهم بخورد و در واقع می‌خواهید تا ابد با هم باشید.

این فرد هم ظاهرا بشما علاقه دارد. چیزی است که چند بار حرفش را زده است. هیچ علاقه ای به ترک شما ندارد. این آدم در پی رابطه دراز مدت است. شاید تا ابد. ولی  مشکلی وجود دارد؛ یک مشکل خیلی وخیم ولی مخفی، بشدت آسیب رسان و در عین حال غیر قابل فهم و فقط به مرور می‌شود با آن مواجه شد. به تدریج شما می فهمید که زوجی که شما دوست دارید و می‌گوید شما را دوست دارد، به طرز فاجعه‌باری، اثر مخرب بر جسم و روح شما دارد. این شریک زندگی خطای کارش کجاست؟ می‌تواند یک طیف باشد. در یک سر طیف ممکن است شمارا کتک بزند ولی این طیف وسیع است و شامل روشهای خزنده و زیرپوستی‌تری می‌شود که به این وسیله یک انسان بدون دست بلند کردن می‌تواند بشدت به انسان دیگر آسیب بزند.

ممکن است خیانت کند یا بی محابا ولخرجی می کند، شاید اعتیاد دارد یا این یکی شاید درکش سخت باشد؛ ممکن است در رابطه غایب باشد، هیچ صمیمیت و گرمای قابل اتکایی بشما نشان ندهد. هرگز برای لمس شما پیشقدم نشود هرگز بغلتان نکند. هست، ولی واقعا نیست. احتمالا وقتی این مشکلات شروع شد شما شاکی شدید  ولی با ملایمت یا با کنایه و تلخی اما نه رک و پوست کنده. هر چه باشد شما دوستشان دارید و دختر یا پسر خوبی هم هستید. شاید سالها یا دهه ها طول بکشد قبل از اینکه شما جرات کنید و صدایتان دربیاید و به آنجا برسید که مثل یک بزرگسال اعتراض کنید.

خب چه خواهد شد وقتی نهایتا شما از این تیپ آدم می‌خواهید به زخمی که شما حس می کنید به شما زده‌اند، اعتراف کنند: دو جور عکس العمل رخ می‌دهد؛ هر دو بطرز هولناکی درکشان سخت است و شاید دومی بدتر باشد.

حالت اول:

اعتراف می کنند. شما که جانتان به لبتان رسیده می گویید از خشونت، خیانت، اعتیاد، ولخرجی، سردی و عدم صمیمیت خسته شدید و اولتیماتوم می‌دهید؛ اگر خودشان را درست نکنند، شما ترکشان می کنید. هر چند البته آخرین چیزی است که می خواهید چون دوستشان دارید. ممکن  است بعد از زدن حرفتان، دستتان بلرزد یا قرمز بشوید. حس می کنید دیوانه‌اید. هر چه باشد این دیوانگی است  آدم کسی را که دوست دارد و او هم می‌گوید دوستش دارد، ترک کند.انتظار دارید یک عالم جواب‌های تلخ بشما بدهند، ولی اتفاقی می‌افتد که ظاهرش خیلی دوست داشتنی است؛ اعتراف می کنند؛ «خدای من راست میگی تا حالا نفهمیده بودم، تو چشمامو باز کردی به همه زخمایی که بهت زدم. عزیزم صداتو شنیدم. خیلی معذرت میخوام.» بعد قول می‌دهد که تغییر کند، فقط یکم زمان می‌خواهد. فقط نیاز دارد شما درکش کنید، حتی پیشنهاد می‌کند ماهی یک بار برود پیش درمانگر و آنوقت مشکلاتش حل شود. خلوصش بشدت تکان دهنده است و آدم فکر می‌کند واقعا نسبت به روح و روانش اشراف و بینش دارد. به هر حال شما ناامیدانه دلتان میخواد حرفش را باور کنید. این آدم جدا مخاطب سربراهی دارد.

مشکل این است که به رغم آن قول‌ها، شخصیتش اصلا تغییر نمی کند. یا تغییرات کوتاه مدت می کند، آنقدر که مطمئن شود شما در آن زمانی که تهدید کردید ترکش نمی کنید. ولی تغییر آنقدر عمیق نیست که مشکل را حل کند و شما رها بشوید.

و در فاصله قول تغییر و خبردار شدن شما ازینکه نمی توانند یا نمی‌خواهند تغییر کنند، شاید بچه‌هایی متولد بشوند. آن فرد بچه می‌خواهد تا شما بمانید، و شما هم بچه می‌خواهید به عنوان ضمانت آینده شادی که بهتان قول داده شده… تعهدات جمع می‌شوند و انتخابهای شما در دنیا ته می‌کشد. شاید دیگر جوان نباشید.

احتمال دوم:

به کل انکار می‌کنند. هر چقدر احتمال اول وحشتناک باشد، یک رابطه بدتر از آن از نظر امکان متارکه وجود دارد. و این حالت همان ساز و کار حالت اول را دارد به اضافه یک گره داستانی اضافه در آخر ماجرا؛ وقتی نهایتا شما مشکل را به رویشان می آورید، اعتراف نمی کنند، انکار می کنند. می گویند خیالاتی شدی، توهم زدی، می گویند مشکل از شماست. خیلی هم از اظهارات شما عصبانی می‌شوند و احساس توهین می‌کنند؛ «خیلی به من بدبینی، بهم اعتماد نداری؟ چقدر پررویی؟ یه ضره بمن اعتقاد داشته باش به رابطه مون.» و بدهکارتان می کنند: «تو از منم عصبی تری، مشکل از توئه نه من». انگار در میدان مین راه می‌روید. گفتگوها در روابط معمولا روی نوار ضبط نمی‌شوند. در نتیجه برای شما خیلی سخت است تا از ادعاهایتان دفاع کنید یا حتی از قضاوتتان مطمئن باشید وقتی که به چالش کشیده می‌شوید؛ آیا عشقم زیادی ولخرج است یا من زیادی غر میزنم؟ واقعا با دیگران لاس میزند یا من حسودم؟ آیا هیچ وقت برای سکس پیشقدم نمی‌شود یا من توجه طلب و آویزانم؟ شریکی که دوست دارید و نمی‌خواهید ترک کنید و او هم می‌گوید شمارا دوست دارد به مخمصه شما اضافه می کند اینجوری که محکم و صادقانه بشما می‌گوید شما یکم دیوانه‌اید. اینکه توهم می زنید، طلبکارید، و مشکل از شماست. احتمالا شما ذهن بازی دارید و خوشرفتار و با هوشید. و آدم با ذهن باز و خوشرفتار و باهوش حکم قطعی نمی کند. هر چه باشد این آدمها می‌دانند که بی نقص نیستند و به اشتباهاتشان واقفند. حس نمی کنند همه جوره نابغه هستند.

اینجا واقعا ممکن است شما خیالات بسرتان زده.. چرا آدم اصرار کند؟  مخصوصا که شما دوستشان دارید و می‌خواهید بمانید. این آدم نازنین دارد می‌گوید شما یک ریزه دیوانه‌اید و همه چیز را خیال کردید. حرفشان اعتماد بنفس آدم را می‌گیرد ولی اگر چشم پوشی از حس ششم و نیازهای عاطفیِ شما بهایی است که باید بپردازید تا رابطه ادامه پیدا کند، شاید بیارزد این بها را بدهید. شاید بیارزد فکر کنید کمی دیوانه اید، حداقل هنوز شریک زندگیتان را دارید.

در نتیجه زمان بیشتری سپری می‌شود و شما دوام می آورید و در این فاصله بچه های دیگر و پابند شدن‌های بیشتر می آیند و برای ساختن زندگی بعد از این رابطه دیگر زندگی کافی باقی نمی ماند. همچنین احتمالش زیاد است که باور و تسلط شما به واقعیت نابود بشود. یواش یواش حس می کنید به همان دیوانگی هستید که با ظرافت به شما گفته شده. شاید دچار فروپاشی عصبی بشوید و فروپاشی عصبی برای متارکه خیلی پس زمینه و شرایط مناسبی نیست.

همه اینها گفته شد ولی در هر دو حالتی که توضیح داده شد، نهایتا ناچارید رابطه را ترک کنید. سلامت روان شما به این موضوع وابسته است. ولی اجبار به ترک کسی که دوست دارید و می‌گوید شما رادوست دارد و قول داده تغییر کند یا می‌گوید تغییر لازم ندارد چون عیب از شماست، چندان کار راحتی نیست. حس می کنید با این تصمیم در این دنیا تنها هستید. از یک طرف باید با حس خبیث بودن کنار بیایید چون می‌خواهید کسی را ترک کنید که بارها قول داده عوض بشود. و از طرف دیگر باید با حس جنون کنار بیایید، چون کسی را ترک می کنید که دارد میگوید شک شما به صداقتش دیوانگی است. ناچارید رابطه‌ای را ویران کنید که شاید بچه  در آن وجود داشته باشد، و اساس متارکه فقط همین است که همسرتان دارد سلامت روان شمارا جدا بخطر می اندازد و اینکار را در حالی می کند که می گوید شما رو دوست دارد.

ولی شما مجبورید که بروید. برای رفتن باید با خودتان فکر کنید من عاشق یک آدم آسیب دیده‌ام که امید به تغییرش واقع بینانه نیست و شاید هم دارد از من بعنوان دلیلی برای عوض نشدن استفاده می کند. یا در انکار بسر می‌برد و از اعتماد من و شکم به خودم سو استفاده می کند تا یک نگاه صادقانه بخودش نیندازد. و باید به این هم فکر کنید که شاید چیزی در گذشته شما هست، سابقه تسلیم در برابر شرایط تحمل ناپذیر و این باعث شده شما مستعد تحمل روابط رنج آور باشید.

کوهنوردان می دانند که بعضی قله ها را نمیشود تنهایی فتح کرد. شما به یک پای صعود نیاز دارید و در این مورد بگذارید بگوییم یک درمانگر یا یک دوست خیلی خوب. کسی که وقت بگذارد و شما را مطمئن کند دیوانه نیستید و در لحظه‌های سخت با شما باشد، موقعی که حس می کنید دارید بدترین تصمیم دنیا را می گیرید . چون با وجود حس نفرت از خود، حس عجولانه تصمیم گرفتن یا حس سوتفاهم و تردید، شما در واقع در مسیر گرفتن بهترین تصمیم زندگیتان هستید.

ترجمه: دکتر ایمان فانی