بهای سنگین نشستن و بی‌تحرکی

این ویدیو عواقب سلامتی نشستن و بی‌تحرکی یا کم‌تحرکی را بررسی می‌کند. 

احتمالاً اکنون برای شنیدن این مطلب نشسته‌اید و چند دقیقه نشستن پای این سخن احتمالاً مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما هرچه مدت طولانی‌تری بنشینید، بدن شما بی‌قرارتر می‌شود. بدن در حال لحظه‌شماری است تا بلند شوید و قدم بزنید. ممکن است این امر ابلهانه به نظر برسد؛ مگر بدن به استراحت علاقه ندارد؟ حقیقت این است که نه.

البته نشستن برای مدت کوتاه می‌تواند در کاهش استرس یا رفع خستگی پس از ورزش مفید باشد. اما سبک زندگی امروزی ما را وادار می‌کند که بیش از آنکه در حال تحرک باشیم، در حالت نشسته بمانیم. در حالی که بدن انسان برای این سبک زندگی نشسته طراحی نشده است. در واقع، عکس آن درست است: جسم انسان برای تحرک آفریده شده و شواهد آن را می‌توان در ساختار بدن مشاهده کرد.

بدن انسان دارای بیش از سیصد و شصت مفصل و حدود هفتصد ماهیچه اسکلتی است که امکان حرکت نرم و ساده را فراهم می‌کنند. ساختار ویژه اسکلت انسان این قابلیت را ایجاد می‌کند که به‌صورت صاف بایستد و بر جاذبه زمین غلبه کند. اما گردش خون وابسته به حرکت بدن است. حتی رشته‌های اعصاب محیطی نیز از حرکت سود می‌برند و پوست ما با داشتن حالت کشسان، خود را با حرکت هماهنگ می‌کند.

حال، وقتی هر سانتی‌متر از بدن شما برای حرکت طراحی شده، چه رخ می‌دهد اگر حرکت نکنید؟

اجازه دهید از ستون فقرات، به معنای واقعی کلمه، مشکل را آغاز کنیم. ستون مهره‌ها ساختاری طولانی متشکل از استخوان و دیسک‌های بین‌مهره‌ای است. مفاصل، ماهیچه‌ها و لیگامان‌های متصل به استخوان‌ها این اجزا را کنار هم نگه می‌دارند. حالت رایج نشستن با کمر خمیده و شانه‌های جمع‌شده باعث وارد شدن فشار نامتناسب به ستون مهره‌ها می‌شود.

به مرور زمان، این وضعیت موجب فرسایش دیسک‌های بین‌مهره‌ای، فشار بر برخی لیگامان‌ها و مفاصل، و همچنین فشار به عضلاتی می‌شود که اجازه می‌دهند کمر شما قوز کند. این حالت فضای قفسه سینه را نیز تنگ می‌کند، به طوری‌که هنگام دم، ریه‌ها فضای کافی برای باز شدن ندارند. این مشکل به‌طور موقت میزان اکسیژن ورودی به ریه‌ها را محدود می‌سازد.

اسکلت با ماهیچه، اعصاب، شریان‌ها و وریدها پوشیده شده که بافت نرم بدن را تشکیل می‌دهند. نشستن، این ساختارها را تحت فشار قرار داده و در تنگنا می‌گذارد، و این بافت‌های ظریف واقعاً آسیب می‌بینند. حالت بی‌حسی یا ورم پا در هنگام نشستن طولانی ناشی از آن است که در نقاطی با فشار بالا، اعصاب، شریان‌ها و وریدها کاملاً مسدود می‌شوند. قطع سیگنال عصبی با گزگز و بی‌حسی همراه است و قطع جریان خون موجب ورم می‌شود.

نشستن طولانی به‌طور موقت آنزیم لیپوپروتئین لیپاز را غیر فعال می‌کند؛ این آنزیم در دیواره مویرگ‌ها مولکول‌های چربی موجود در خون را می‌شکند. بنابراین در هنگام نشستن، در مقایسه با زمانی که در حال حرکت هستید، چربی چندانی نمی‌سوزانید.

اکنون اثر این رکود بر مغز چیست؟ اغلب، شما می‌نشینید تا از مغز خود کار بکشید، اما شگفت‌انگیز است که نشستن طولانی‌مدت دقیقاً اثر معکوس دارد. نشستن موجب کاهش جریان خون و میزان اکسیژن واردشده به خون می‌شود. مغز شما برای عملکرد بهینه به هر دو نیاز دارد. بنابراین هرچه بیشتر بنشینید، فعالیت مغزی کاهش می‌یابد و سطح تمرکز افت می‌کند.

متأسفانه اثرات منفی نشستن فقط کوتاه‌مدت نیست. مطالعات اخیر نشان داده‌اند که نشستن طولانی‌مدت با انواعی از سرطان، بیماری‌های قلبی، دیابت و مشکلات کلیوی و کبدی مرتبط است. در واقع، پژوهشگران دریافته‌اند که در سطح جهانی، ۹٪ از مرگ‌های زودهنگام ناشی از بی‌تحرکی است؛ یعنی بیش از پنج میلیون نفر.

پس عادتی که ممکن است بی‌ضرر به نظر برسد، توانایی آن را دارد که وضعیت سلامتی شما را به‌کلی تغییر دهد. اما خوشبختانه راه‌حل این مشکل رو به رشد، ساده و خلاقانه است: زمانی که چاره‌ای جز نشستن ندارید، مرتب موقعیت و تکیه‌گاه خود را تغییر دهید تا صاف‌تر بنشینید. و زمانی که مجبور به نشستن نیستید، تا حد امکان حرکت کنید—حتی می‌توانید روی تلفن همراه خود یادآوری تنظیم کنید که هر نیم‌ساعت یک بار بلند شوید.

پیش از هر چیز به این آگاهی برسید که بدن برای حرکت آفریده شده، نه برای سکون. در واقع، حالا که این مطلب به پایان رسیده، بد نیست همین حالا بایستید، کش‌وقوسی به تن خود بدهید و بدنتان را به یک پیاده‌روی دعوت کنید. جسم شما بعدها قدردان‌تان خواهد بود.