تاب‌آوری واقعاً چیست؟

این ویدیو به بررسی مفهوم تاب‌آوری و کاربرد آشنایی با آن در زندگی روزمره و شرایط سخت می‌پردازد.

دکتر استیون مارمر از دانشگاه کالیفرنیا (یو سی ال ای) می‌گوید:
اگر تا به حال دقت نکرده‌اید، اجازه بدهید به شما بگویم: زندگی سخت، پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی است، و نمی‌توان این ویژگی‌ها را تغییر داد.
این ماهیت زندگی است.
اما می‌توانید خودتان را برای غافل‌گیری ناخوشایند بعدی آماده کنید؛
به این صورت که تاب‌آوری خود را افزایش دهید.

تاب‌آوری یعنی پس از ناامیدی‌ها، شکست‌ها و دردهای اجتناب‌ناپذیر زندگی، دوباره قد راست کنیم.

اجازه بدهید از یک تشبیه استفاده کنم: اگر ماشین کمک‌فنر نداشت، هر تجربهٔ رانندگی می‌توانست به یک تجربهٔ وحشتناک تبدیل شود.
راندن در جادهٔ زندگی بدون ضربه‌گیر یا تاب‌آوری نیز همین وضعیت را دارد.
پس اگر ذهن شما ضربه‌گیر نداشته باشد، امکان ندارد زندگی شاد و پرباری داشته باشید.

تاب‌آوری نقطهٔ مقابل شکنندگی است.
انسان شکننده با هر چیزی دلخور می‌شود، و اگر همه چیز شما را دلخور می‌کند، بخش بزرگی از زندگی‌تان در خشم و رنجیدگی خواهد گذشت.

و اگر عمر شما این‌گونه بگذرد، دیگر انسان شادی نخواهید بود.

در این ویدیو تمرکز من بر بیماری‌های جدی، مرگ عزیزان یا تجربه‌های خردکننده‌ای نیست که زندگی را به‌هم می‌ریزند.
در چنین شرایطی انسان‌ها برای بهبود نیاز به کمک دارند.
اما برای اکثر ما، این موقعیت‌ها هر روز اتفاق نمی‌افتند؛
در عوض، ناامیدی‌های کوچک زندگی روزمره بسیار رخ می‌دهند.

برای این مسائل نیز ما به تاب‌آوری نیاز داریم.

بسیار خوب. حالا چگونه تاب‌آور شویم؟
اینجا چند پیشنهاد برای شما دارم که حاصل بیش از چهل سال کار بالینی من به‌عنوان روان‌پزشک است:

اول: چشم‌انداز خود را بزرگ کنید؛ دو قدم به عقب بروید و شرایط را تا حد امکان عینی و بدون دخالت احساسات بررسی کنید.
اوضاع چقدر بد است؟ نکند موضوع را بیش از حد بزرگ کرده باشم؟
گاهی مراجعین من شرایط را خیلی بدتر از آنچه هست، برآورد می‌کنند.
اغلب به این دلیل که حادثهٔ جدید، خاطرهٔ مشکلی در کودکی را زنده کرده است.
رسیدن به چشم‌انداز گاهی به سادگی پرسیدن این سؤال است:
بدترین اتفاقی که ممکن است بیفتد، چیست؟
در اکثر مواقع، بدترین حالت آن‌قدرها هم وحشتناک نیست و چندان هم محتمل نیست.

دوم: اتفاقات بدی که برایتان افتاده و شایسته‌اش نبوده‌اید را با تمام اتفاقات خوبی که برایتان افتاده و شایسته‌اش هم نبوده‌اید، مقایسه کنید.
وقتی این را از مراجعینم می‌پرسم، تقریباً بدون استثنا می‌گویند اتفاقات خوبی که بدون تلاش نصیبشان شده، بسیار بیشتر از پیشامدهای بدی بوده که حقشان نبوده.
می‌توانم بگویم نسبتش دست‌کم ده به یک است.

در مورد خودم، من هیچ تلاشی نکردم برای اینکه پدربزرگ و مادربزرگم محل زندگی‌شان را به جای بهتری منتقل کردند، یا وقتی کودک بودم و بیمار شدم، پنی‌سیلین برای نجاتم در دسترس بود.
می‌توانم همین‌طور برایتان بگویم، و شما هم می‌توانید دربارهٔ خودتان بگویید.

با توجه به همهٔ این‌ها، شاید شرایط آن‌قدرها هم بد نباشد.
در واقع، شاید حتی خوب باشد.

نکتهٔ سوم: محکم باشید.
زندگی از هر سو به انسان ضربه می‌زند: سلامت، روابط شخصی، چالش‌های شغلی، مشکلات خانوادگی.
برای روبه‌رو شدن با این مسائل، لازم است از نظر ذهنی سرسخت شوید.
هرچه زودتر در زندگی این مسیر را آغاز کنید، بهتر است.

به همین دلیل است که والدینی که فرزندانشان را بیش از حد نازپرورده می‌کنند و از هر رنج و شکستی حفظشان می‌کنند، لطفی در حق آن‌ها نمی‌کنند.

کالج‌هایی هم که برای دانشجویان “حاشیهٔ امن” ایجاد می‌کنند، لطفی در حق آن‌ها نمی‌کنند.

برای محکم شدن، باید به خودتان فشار بیاورید.
چگونه می‌توانید حد توانایی خود را بفهمید، اگر آن را امتحان نکرده باشید؟

من کودکی بیمار و ضعیف بودم و از نظر جسمی خودم را شکننده می‌دانستم، اما ساعت‌های کار طاقت‌فرسای دانشکدهٔ پزشکی و درمان بیماران بدحال در دورهٔ تخصص، به من نشان داد که بسیار محکم‌تر از آن هستم که تصور می‌کردم.
احتمالاً شما نیز قدرتی بیش از آنچه تصور می‌کنید دارید؛ بروید و آن را پیدا کنید.
وقتی قدرتتان را پیدا کردید، تاب‌آور خواهید شد.

چهارم: معمار سرنوشت خودتان باشید.
اگرچه شرایط زیادی در زندگی وجود دارد که تحت کنترل ما نیست، موارد بسیار اندکی وجود دارد که واکنش ما نسبت به آن‌ها غیرقابل کنترل باشد.

زندگی نویسندهٔ فقید، چارلز کراوت‌هامر، برندهٔ جایزهٔ پولیتزر، مثالی الهام‌بخش است.
کراوت‌هامر در دورهٔ دانشجویی پزشکی، در اثر شیرجه در استخر دچار قطع نخاع از گردن شد.
اما به‌جای آن‌که در دلسوزی برای خود غرق شود، تصمیم گرفت تحصیل را در همان حالت بستری در بیمارستان ادامه دهد.
و این کار را بدون اینکه از درس عقب بیفتد، انجام داد.

پنجم: یک ارزیابی صادقانه از زندگی‌تان داشته باشید.
با دقت تلاش کنید بفهمید از چه راه‌هایی خودتان موجب فلاکت خویش شده‌اید.
به بیان دیگر، چند مانع در جادهٔ زندگی‌تان خودتان ایجاد کرده‌اید؟

این به شما کمک می‌کند درک کنید که توانایی تغییر زندگی، به همان اندازه که در شرایط بیرونی نهفته است، در خود شما نیز وجود دارد.
به این ترتیب، می‌توانید از رفتارهایی که منجر به شکست و دردسر می‌شوند، اجتناب کنید.

روی قدرت و توانمندی‌های خود تمرکز کنید، نه بر حس بیچارگی و ناتوانی.
و بزرگ‌ترین قدرتی که همه دارند، توانایی تغییر است.

بی‌تردید، بدون تاب‌آوری هم می‌توانید لحظاتی خوش در زندگی داشته باشید،
اما اگر می‌خواهید زندگی شادی داشته باشید، تاب‌آوری یک ضرورت است.

دکتر استیون مارمر، روان‌پزشک دانشگاه یو‌سی‌ال‌ای.